Interessante tijden in Europa

Spanje

Vandaag las ik een goede presentatie over Spanje. Dat Spanje in de problemen zit, lijkt me redelijk in de koersen te zijn verwerkt, maar het vat wel samen hoe groot de Spaanse problemen zijn.

Zie hier de link naar de presentatie.
http://www.scribd.com/doc/88388379/Investment-Focus-The-Pain-in-Spain

De Fransen en Grieken zijn tegen

De Fransen hebben afgelopen zondag tegengestemd. De Grieken ook. En de Spanjaarden moeten een bank voor de tweede keer redden in korte tijd. Met 8 Europese landen in de problemen (Spanje, Italie, Portugal, Ierland, Frankrijk, Griekenland, Cyprus en Belgie) is het moeilijk voor te stellen dat de Europeanen zichzelf uit het moeras van problemen weten te trekken. Zowel de Grieken en de Fransen hebben gestemd op dat dat of de rest van Europa de problemen van hen moet oplossen, of dat de euro uitelkaar valt. De Franse en Griekse kiezers willen blijven leven in hun zelf gemaakte fata morgana. De pijnlijke werkelijkheid kunnen ze niet verdragen.

De eurozone is een prachtig economisch game theory probleem  geworden. Experts in de game theorie kunnen nu hun kennis ten toon spreiden.

De Europese weg een krachtige oplossing

Zelf vind ik de Europese oplossing nog steeds een prachtige oplossing: de zondaars in de eurozone moeten bezuinigen, zorgen dat hun overheidsfinancieen in de pas lopen met hun economie, moeten hun economieen liberaliseren om groei te bewerkstelligen en vervolgens wordt er geld bij gedrukt om de problemen op te lossen.

Regelmatig lees en hoor ik dat de privatiseringen en meer marktwerking niet de oplossing zijn, maar toch als je vervolgens gaat kijken naar de oplossing die telkens weer wordt voorgeschreven om een economie competitiever te maken: meer marktwerking!

Verhoging rente in 2011 fout

Het verhogen van de rente door de ECB met half procent vind ik nog steeds een cruciale fout, die de problemen in de eurozone hebben verergerd. Natuurlijk je kan je afvragen wat maakt die half procent uit, het verschil tussen de Duitse en Spaanse 10jaars rente is 4%, maar dit heeft alles te maken met de handelspartners van de Eurozone.

Economisch Krachtenveld met VS en China

China hanteert inmiddels al 10 jaar hardnekkig een bijna vaste wisselkoers van hun munt de renminbi met de dollar. Consequentie is dat teveel vraag is naar Chinese goederen en te weinig vraag naar Amerikaanse goederen. Het antwoord van de Amerikanen is het loslaten van een economische kernbom. Oftewel net zoveel dollars bijprinten totdat de Chinesen geen dollars meer kunnen zien. Een vervelende consequentie daarvan voor de Europeanen is geweest dat de euro significant over is gewaardeerd waardoor de Europese consumenten veel meer schulden zijn aangegaan dan economische gezien verstandig was.

Geen ECB garantie op nationale schulden

Dus misschien was de renteverhoging economisch verantwoord maar taktisch was het een groter blunder. Het andere probleem waarvan de Eurozone last had was dat beleggers dachten dat elke euro die ze aan een Europese overheid zouden geven terug zou komen. Oftewel net als dat er een Fed put is, zou er ook een ECB put zijn. Helaas voor de beleggers, stak Duitsland daar een stokje voor. Overheden die er een potje van maken, worden nu gestraft, omdat investeerders ze geen geld meer willen verstrekken. De tucht van de markt heet dat.

Nu dat duidelijk is zou het rentewapen in Europa veel beter kunnen worden ingezet in internationaal perspectief, nu China nog steeds de renminbi gekoppeld houdt aan de dollar, de Verenigde Staten met veel wapengekletter de bal weer terugleggen bij China, zou de Eurozone hun economieen nog meer kunnen stimuleren door de  rente te verlagen.

U raadt het al: paniek + lagere rente zou de euro fors doen laten zakken. Daarmee worden veel problemen in 1x opgelost. Meer groei, een betere concurrentiepositie voor Europese bedrijven en het belangrijkste de interne krachtsverhoudingen worden niet verstoord, want nog steeds moeten de zondaars een hogere rente betalen dan de braafste jongetjes van de klas.

Het wordt interessant om te zien hoe ver de landen die geld nodig hebben de landen die geld geven gaan uitdagen. Met een radicale communist die sympathie heeft voor Chavez wordt het interessant om te zien hoe deze het spel gaat spelen.

Al eerder was er al geconcludeerd dat de Grieken uit de eurozone mogen stappen, alleen dat dat de Grieken veel sneller arm maakt dat nu het geval is. Oftewel de speelruimte voor de Grieken is beperkt en ze zullen waarschijnlijk in de euro blijven. 

Hoe wordt het spel gespeeld?

Hoe de Fransen het spel gaan spelen is natuurlijk veel interessanter. Het is duidelijk dat de Spanjaarden geld nodig hebben van Europa, de Italianen waarschijnlijk ook. En gegeven de miserabele cijfers van de Fransen bestaat er een gerede kans dat de markten ook geen geld meer willen lenen aan de Fransen zonder duidelijkheid of de ECB put nu wel of niet bestaat.

Tot nu toe bleek de ECB zich goed achter de Europese wetgeving te kunnen verschuilen, maar met 3 grote landen in de problemen lijkt toch dat de ECB Bazooka van stal moeten worden gehaald. Duitsland heeft dat tot nu toe voorkomen, immers het neemt niet de problemen weg waardoor de landen niet meer competitief zijn, maar met Hollande nu aan het roer, Spanje in de problemen lijkt de dag van zelfvernietiging van de euro door en masse geld bij te drukken dichterbij te komen. Hyperinflatie mag dan niet meer worden uitgesloten.

Dat zou jammer zijn gegeven dat de ingeslagen weg van hervormingen samen met een ECB die daar ingrijpt waar nodig toch op lange termijn de beste oplossing is.

Het blijft mij verbazen dat de meeste mensen liever door devaluatie en inflatie armer worden dan door structurele hervormingen en bezuinigingen.

De ander waarover ik me ook blijf verbazen is, dat politici liever de belastingen verhogen dan de overheidsuitgaven verlagen. Terwijl een lagere belastingdruk het juiste middel is om economische groei te bevorderen.