Cyprus: de grote verliezer

Het moge duidelijk zijn dat Cyprus de grote verliezer is in het reddingsproces van de afgelopen week. Cyprus genereerde de meeste inkomsten met de financiële sector. Als nu de belangrijkste klanten van je twee grootste banken met grote verliezen worden opgezadeld, kan natuurlijk de enige conclusie zijn dat de financiele sector fors zal krimpen zonder dat Cyprus een duidelijk alternatief heeft om welvaart te creëren. Cyprus wordt wel eens met IJsland vergeleken, maar daar konden ze nog goedkope stroom produceren en hadden ze nog een paar ijzers in het vuur. Cyprus heeft naast de financiële sector alleen toerisme.

Mijn inziens heeft de Cypriotische politiek enorm gefaald en niet het optimale onderhandelingsresultaat behaald. Ze hebben het spel in termen van de speltheorie slecht gespeeld.  

1. Ze maakten geen goede inschatting van de posities van de andere onderhandelaars

2. Ze bleken zelf niet de maatregelen te hebben genomen om als 1 partij op te treden en bleken onderling verdeeld.

3. Ze kozen een oplossing die niet voldeed aan de eisen van de "behavioral finance" theorie

Hoogstwaarschijnlijk dat de Cypriotische politici het boek ons feilbaar denken van Kahneman niet hebben gelezen. Dan hadden ze hun eerste voorstel met meer zorg gekozen. Immers een plan waarbij ook de kleine spaarders zouden meebetalen zou de kans dat de Cyprus zich als financieel centrum had kunnen handhaven significant vergroot (maximalisatie van het resultaat voor iedereen). Ook hadden ze niet alle banken moeten willen redden. Een slecht idee vanuit het perspectief van de spel theorie. Daarmee creeer je dat mensen ongeoorloofde risico's gaan nemen en de kosten daarvan bij iemand anders proberen te leggen. Wij de winsten zij de verliezen. Dus uit dat perspectief hadden de Cyprioten van dag 1 moeten kiezen om de minst solvabele bank failliet te laten gaan. 

In termen van slimme communicatie had het plan er ongeveer dan als volgt uit moeten zien:

1. vrijstelling van de kleine spaarders (zeg tot 20.000 euro)

2. van  20.000 tot 100.000 euro een eenmalig heffing ter hoogte van 1 jaar rente (ik gok ergens tussen de 3-4%)

3. faillissement van Laiki bank

4. volledige verwatering van aandeelhouders van de grootste bank (Bank of Cyprus) met een conversie van langlopende schulden van 15% (termijndepositos en obligatiehouders) en een lager bedrag voor depositos

5. het restant wat nodig zou zijn door middel van een heffing van ongeveer 2x de jaarlijkse rente(dus ongeveer 8%) op de depositos boven de € 100.000. 

6. Bij elke bank die geherkapitaliseerd wordt,  verliezen aandeelhouders 100% van hun inleg, eventueel kunnen deposito houders aandeelhouder worden. 

Vermogende spaarders verliezen in dit scenario veel minder geld en omdat bijvoorbeeld de vermogensheffing  veel beter aansluit bij getallen die mensen begrijpen, zou dit dus beter te verteren zijn geweest. Hard maar fair.

De grootste blunder die Cypriotische politici maakten was de afwezigheid van "achterkamertjes politiek". Iedereen in de Cypriotische coalitie had moeten begrijpen dat het eerste onderhandelingsresultaat ook meteen het beste onderhandelingsresultaat zou zijn. Dus vooraf had er een gameplan moeten liggen en had voordat het voorstel met de Troika werd geaccepteerd, gecheckt moeten worden of het plan op voldoende steun kon rekenen in het parlement.    

Daarnaast werd er te weinig rekening gehouden met de belangen van de andere partijen: IMF staat voor: het plan moet duurzaam zijn anders geen geld. Daarnaast hebben de Cyprioten duidelijk hun bijdrage aan het Griekse reddingsplan overschat. Zij dachten door dat plan te steunen dat de rest van Europa vrijgevig zou zijn, helaas was de rest Europa al weer overgegaan naar de orde van dag en de Cyprioten misten dat het aan de Europese kiezer niet is uit te leggen dat je in je eigen land fors moet bezuinigen en vervolgens vrijgevig bent met leningen aan landen die op te grote voet hebben geleefd: het land zelf moet meebetalen. 

Hopelijk werken de politieke leiders in de andere Europese landen die gaan aankloppen wel met een gameplan om het maximale resultaat te realiseren. Want Cyprus zal zeker niet de laatste zijn die zijn verplichtingen zonder hulp van buitenaf niet meer zal kunnen nakomen.