22 April 2003

Een nieuwe bubbel in de VS.

Nadat enkele jaren geleden de bubbel op de Nasdaq spectaculair uitelkaar knalde, hebben de we laatste twee jaar een grotere bubbel zien ontstaan. Namelijk de bubbel in onroerend goed, in het engels aangeduid als de mortgage bubble. Wat me het meest heeft verbaasd de afgelopen jaren, is het gemak waarmee de Amerikanen zich zelf hebben verarmd. Natuurlijk hebben we het ook mogen aanschouwen in Nederland dat stijgende onroerend goed prijzen veel mensen verleidden om maar torenhogen schulden te nemen, om zo toch maar hun droomvilla te kunnen kopen. De mensen in Verenigde Staten bleken de afgelopen jaren door de fors lagere rente te lijden aan het zelfde virus. Zeer spijtig voor de Amerikanen dat zij nu reeds in korte tijd hun reserves er door heen jagen terwijl de moeilijke jaren nog moeten komen. Dat de VS voorlopig nog niet uit de problemen zijn, mag wel blijken uit het enorme tekort op de handelsbalans van de VS. Waar het vroeger met name kwam door de grote invoer van olie, is de laatste 10 jaar de verslechtering van de handelsbalans toe te schrijven aan een verzwakking van de concurrentiepositie van de VS. Wat voor impact dit op een land zal hebben, valt het beste te illustreren met een eenvoudig voorbeeld. Een bedrijf heeft een omzet, schulden, eigen vermogen en winst. Jaar in jaar uit blijft een bedrijf produceren, maar verliest elk jaar wat terrein op de concurrentie, de eerste jaren valt niemand wat op want de hele markt groeit en de winst en omzet van het bedrijf groeien mee. Maar plotseling verslechtert het economisch klimaat, de omzet daalt, de winstgevendheid staat onder druk, en het bedrijf dient meer schulden te maken om de investeringen (met een lagere rentabiliteit) te doen, om de winst op peil te houden. Dit kan jaren doorgaan tot dat de rente op de uitstaande schulden zo'n groot deel van de cash flow in beslag neemt, dat het bedrijf harde maatregelen moet nemen om overlevingskansen te behouden. In de Vs dreigt hetzelfde probleem, de economie stokt en de buitenlandse schulden nemen snel toe, consequentie is dat de Vs meer en meer aan het buitenland af dient te dragen. Schuldeisers zullen een schuldenaar nooit waarschuwen dat zij teveel schuld opstapelen. Zolang de schuldeiser zijn geld terugkrijgt, hoor je hem niet. Meestal reageren ze pas als het te laat is. Daardoor dient een land zelf op zijn centjes te letten. En het bijzondere is dat Bush en zijn consorten dat niet doen. Daardoor ontstaat er een extreme gevaarlijke situatie voor de belegger. De VS dreigt teveel schulden te maken en heeft slechts twee trucs om deze schuldenberg te laten verdwijnen : inflatie en devaluatie. Inflatie kan de VS creeren, een devaluatie van dollar forceren is moeilijker; China heeft haar munt bijvoorbeeld met een vaste wisselkoers gekoppeld aan de dollar. Om de Chinezen te dwingen om die koppeling los te laten, zal niet eenvoudig zijn.

Daarom: rijkdom in de wereld zal worden herverdeeld, de VS kiezen voor een pijnlijke variant, eentje waarbij ze hun huidige welvaart proberen te verlengen door een hogere hefboom factor. De vraag is wanneer de hefboom te groot wordt en de solvabiliteit van de Amerikanen zo is verslechterd, dat de bom barst. De bubbel tijdbom tikt en eens zal hij barsten.... wordt vervolgd.

No comments: