17 April 2004

De klassieke pump en dump

Deze week kwam ik een klassiek geval tegen van een pump en dump. Dankzij een column van Bambi Franscisco (http://www.marketwatch.com/news/yhoo/story.asp?source=blq/yhoo&siteid=yhoo&dist=yhoo&guid=%7B5615D648%2DAC09%2D417C%2DB5E1%2DFDBD918F5D7E%7D) werd ik gewezen op het aandeel IPIX. Het was gestegen van 2 naar 27 in 3 weken tijd. Nog interessanter was het feit dat het bedrijf 88% van zijn omzet ($ 28 miljoen) had verloren omdat ze hun belangrijkste klant EBay waren kwijt geraakt. En de accountant had geen goedkeurende verklaring gegeven omdat het bedrijf niet meer going concern was. En het bedrijf had een waardering van $ 180 miljoen volgens de gegevens van Yahoo financials.

Het verhaal wordt nog intrigerender, omdat de Pref B aandeelhouders het recht hadden om nog eens 9 miljoen ordinary shares op de markt te gooien (een verwatering van 50%). Oftewel de werkelijke waardering was $ 360 miljoen. Ongelofelijk dat er mensen zijn die 100 x de omzet durfden te betalen, zonder dat er ook maar enig uitzicht was op winst of iets anders dat deze extreme waardering rechtvaardigde. Tot slot ontdekte ik dat er Vulture capitalists omheen cirkelden, en dat het bedrijf juist een Pipe (private investment in public entity) had gedaan. Oftewel de koersstijging stonk aan alle kanten. Het riekte naar koersmanupilatie.

De vraag is waarom steeg het aandeel zo fors. Wel een week voor de Pipe was er een persbericht uitgegaan met het nieuws dat IPEX een uniek product had en wel de 360 graden security video camera waarvoor door zowel overheidsorganen als het bedrijfsleven een grote interesse bestaat. Tel Homeland + security + internet + daytraders bijelkaar op en vermenigvuldig dat met een bedrijf dat niets meer te verliezen heeft en u heeft een explosief mengsel gebrouwd dat leidt tot extreme koersuitslagen.

Met superslechte resultaten voor de boeg en een gepubliceerd jaarverslag waarin stond dat het bedrijf failliet gaat had het bedrijf precies 14 dagen om nog nieuw geld binnen te halen om te voorkomen dat het bedrijf al ergens halverwege het jaar chapter 11 zou moeten aanvragen. De vultures kwamen verrassende wijze niet met de convertible loan structuur, maar met een gewone investering van $ 5 miljoen met daarbij een lading warrants uitoefenbaar op een 20% hogere koers. De mannen hadden deze keer dus vooral baat bij een hogere koers. Wel wat doe je dan? De omzet in IPIX was gemiddeld 125.000 stuks per dag, dus als je nog eens voor maximaal $ 1 miljoen aandelen koopt waardoor er een technische uitbraak is, en de koersstijging voedt met een nieuwsbericht met daarin een veelbelovend verhaal over de nieuwe producten die het bedrijf ontwikkelt voor dat hete segment, komen de daytraders als vliegen erop af.... En deze onwetenden kopen omdat ze verwachten dat de koers omhoog gaat. Geen grondige analyse van het bedrijf, nee, ze doen helemaal niets. Ze kopen alleen omdat de koers stijgt en hun greedmeter helemaal op tilt slaat. Tegen zo'n krachtenveld valt niet op te verkopen. Dit leidde dan ook dat de koers in 2 dagen eerst van 10 naar 14 steeg en daarna door steeg naar 27. Dit koersverloop is kenmerkend voor een shortsqueeze, de mensen die hun aandelen hebben verkocht, maar nog niet geleverd, worden plotseling geconfronteerd met enorme verliezen en moeten plotseling ook gaan kopen waardoor de vraag extra toeneemt en de koers nog harder stijgt. Voor shorts is dit het gevaarlijkste fenoneem waarmee je confronteert kan worden. In principe kan de koers oneindig stijgen en kan je dus ook oneindig verliezen. Het is jezelf werpen voor een kudde dieren die op hol is geslagen, je wordt helemaal vermorzeld. Dat gebeurt dus ook bij een shortsqueeze.

En toen kwam de dramatische ommekeer... Bambi kwam met haar verhaal en alle kopers zaten inmiddels in IPIX en net zoals bij een piramidespel wordt het bij een pump en dump op een gegeven moment erg moeilijk om nog meer kopers te vinden die op nog hogere niveaus het aandeel durven te kopen. Oftewel de koers blijft even hangen en ja u kunt het raden, als een koers niet meer stijgt, dan daalt hij. Toen ik het verhaal van Bambi las was inmiddels de koers al gedaald naar $ 22. Ik probeerde ook short te gaan en tot mijn verbazing bleek ik geen aandelen te kunnen lenen. Af en toe kwamen er blijkbaar weer aandelen beschikbaar om te shorten, want ik wist er toch nog een paar op de kop te tikken. Die dag dat Bambi haar verhaal publiceerde daalde de koers naar 14. U begrijpt het al, de meeste daytraders handelen op technische indicatoren en om precies dezelfde redenen dat ze kochten, werd er verkocht. Dat te samen met een nieuwe instroom van mensen zoals ik die in het shorten van dit aandeel een gratis winstkans zagen kon vervolgens het aandeel alleen maar dalen. Overigens dat gaat relatief geleidelijk, omdat de verkochte aandelen eens weer moeten worden teruggekocht. En dat geeft een prijs opdrijvende werking, en zorgt waarschijnlijk bij een dalende koers voor de liquiditeit waardoor veel mensen nog hun aandelen kunnen slijten.

De volgende dag bleek hoe gevaarlijk shorten kan zijn. De koers steeg van 14 naar 16 en raakte een intraday high van 18. Zelf raakte ik ook in paniek (angst voor de beruchte shortsqueeze) en verkocht uiteindelijk op 17. Toen bleek dat de koers rond de 17 bleef hangen, werd ik zelf geconfronteerd met het gebrek aan aandelen die je kon lenen. Ik kon de hele dag niet meer aan aandelen komen om opnieuw te shorten. Dat was erg pijnlijk, ik zag al een groot deel van de winst in rook opgaan.

Gisteren kwam IPIX met haar winstcijfers en die waren erg slecht. Dus opende IPIX op 13.5 en ik wist voordat de Nasdaq open ging op Instinet zowaar weer aandelen te verkopen. Blijkbaar waren er weer wat aandelen beschikbaar. IPIX tikte nog even 15 aan voordat de paniek toesloeg. Het persbericht moet voor velen ontnuchterend hebben gewerkt, want daarna kwam de massale verkoop opgang. Eerst was er nog steun op 13 en daarna zakte dat al snel naar 12. Uiteindelijk werd er gesloten op 11.

Al met al een van de mooiste pump en dumps die ik gezien heb. Management Shares was mooi (een Nederlandse pump & dump, waar ik tijdig kocht en verkocht voor de hoogste koers van dat jaar) maar deze was fantastisch. Het event had alle ingredienten om er een mooi schouwspel van te maken. Een voorspel (een bedrijf dat op zijn laatste benen loopt) en een spectaculaire koersstijging en een zeepbel die werkelijk groots uitelkaar spat. Wat is massapsychologie toch mooi en wat vind ik het sneu voor al die daytraders die hun geld verliezen in het grootste casino ter wereld: de Nasdaq. Alhoewel er uitzonderingen zijn (Warren Buffett is er een mooi voorbeeld van) kan je het in 9 van de 10 gevallen alleen veel beter doen door geld afhandig te maken van je collega beleggers. En de pump en dump is wel de mooiste manier op het doen. Het blijft me verbazen hoe de nietwetenden zich zo ontzettend gemakkelijk naar de slachtbank laten voeren. Het ergste is, ze willen niet luisteren. Je kan ze waarschuwen, maar dan ben jij de idioot die er niets van begrijpt. Op dat moment geef ik ze geen ongelijk... Misschien hebben ze wel gelijk, ik ben tenslotte niet de alwetende. Daarom wordt maandag toch nog een spannende dag. Het is de laatste kans dat de onwetenden kunnen toeslaan. Als het hen maandag niet lukt de koers te laten stijgen is het game, set en match voor de pro's.