Greenspan vs Bernanke

Afgelopen dagen heeft Greenspan regelmatig van zich laten horen. Volgens hem bestaat er 30% kans dat Verenigde Staten met een recessie wordt geconfronteerd. Verrassend vond ik het dat een ex Fed voorzitter predikt dat er een recessie aan zit te komen. Meneer is nog niet van het pluche of hij draait 90 graden in zijn opvattingen en blik op de wereld. De vraag die opdoemde: waar is de ouderwetse diplomatie en genuanceerde woordkeuze? Nu een paar dagen later realiseer ik me dat het een onverholen aanval op/een waarschuwing aan het adres van Bernanke is.

Greenspan heeft zich in de jaren dat hij Fed voorzitter is geweest ontpopt tot grote een pro-economische groei voorstander. Heel plat komt het erop neer dat bij de keuze tussen groei vs gezond monetair beleid Greenspan altijd koos voor groei. Het staat wel bekend als de Greenspan put. Zodra het wat minder ging in de economie verlaagde Greenspan de rente.

De Greenspan put is een van de redenen waarom de Hedge fund en Private equity industrie zo fors is gegroeid. Lage reele interestvoeten en altijd weer de renteverlagingen zodra het mis dreigde te gaan. Exact de reden waarom mensen die op het randje lopen afgelopen jaren zoveel geld hebben verdiend.

Dat Greenspan's beleid zo succesvol is geweest, komt doordat hij alles mee had. Natuurlijk heeft hij het vertrouwen aan de markten gegeven waardoor mensen bereid waren om risico's te nemen, maar zijn voorganger Volcker had net de orde hersteld, globalisatie en deregulering zorgde voor een jarenlang lage inflatiedruk plus daarbijbehorende rentestanden en drie technische innovaties (de pc, de mobiele telefoon en het internet) voor de groei. Het opdienen van zo'n cocktail is voor een ervaren manager als Greenspan een eenvoudig klus gebleken. In zulke gevallen neemt de manager natuurlijk alle credits, maar ten onrechte, het waren de factoren waar hij geheels geen invloed op had die de winst veroorzaakte en hij was niet meer dan de facilitator van het succes. Het meten van de bijdrage van een manager aan het succes is een hele andere discussie waar boeken over vol kunnen worden geschreven maar niet reden waarom ik het noem. In mijn optiek is Greenspan een middelmatige manager geweest, maar heeft dat uitstekend kunnen verbloemen en zijn opvolger Bernanke zit nu met de gebakken peren.

Vanzelfsprekend valt er veel te schrijven over monetaire politiek maar in het kort komt het erop dat er twee kampen zijn: de mensen die heilig geloven in de maakbaar van de maatschappij en tegenstanders daar van. De meeste overheden worden geleid door mensen die geloven dat zij de maatschappij beter kunnen maken danwel in kunnen zetten om hun eigen positie te verbeteren. George Orwell heeft in Animal Farm werkelijk op een simpele maar doeltreffende wijze beschreven waarom de maakbare samenleving eigenlijk altijd gedoemd is om te falen. Voor de liefhebbers is Animal Farm dus verplichte kost. Greenspan bleek duidelijk in het eerste kamp te zitten. Het is nog niet duidelijk hoe Bernanke er over denkt. Wel is bekend dat hij een gewenst inflatie niveau naar de markt wil communiceren. Dit zou kunnen duiden dat Bernanke veel minder geloofd in de maakbaarheid van de samenleving en veel minder actief zal proberen de groei te bevorderen, maar zich slechts wenst te richten op inflation-targeting om de welvaart van de Amerikaanse bevolking te verdedigen.

En daarmee is de uitspraak van Greenspan verklaard. Greenspan pleit impliciet voor een snelle renteverlaging om op deze manier de "fictieve" economische groei te handhaven en waarbij het er nu op lijkt dat Bernanke weigert een Bernanke-put te schrijven. Een verstandige keuze lijkt mij, maar hoe sterk de knieen van Bernanke zijn, zal nog moeten blijken.

In ieder geval Greenspan heeft Bernanke met een lelijke erfenis achtergelaten:

1. Vele Amerikanen hebben zich onnodig verarmd door veel te gemakkelijk leningen op te nemen om te blijven consumeren. Misschien goed voor de maatschappij maar zeker niet goed voor de mensen die zich in de schulden storten.
2. De Verenigde Staten heeft een te groot en uiteindelijk niet handhaafbaar tekort op de betalingsbalans, hetgeen de verarming van de Amerikaase bevolking zal versnellen.
3. Easy credit heeft er toegeleid dat financial leverage wordt beloond zolang de bubbel blijft groeien, zodra de bubbel leeg loopt (zoals nu lijkt te gebeuren), komt het hele financiele systeem in gevaar omdat er grote financiele partijen om kunnen vallen.
4. Easy money policy leidt of tot deflatie (relatief eenvoudig te bestrijden) of tot hoge inflatie. Het bestrijden van hoge inflatie gaat altijd ten koste van de economisch groei.

De strijd tussen Greenspan en Bernanke wordt dus een interessante. Waar je had verwacht dat Greenspan geruisloos van het toneel zou verdwijnen, heeft het tegenovergestelde plaats gevonden; Greenspan heeft zijn tanden laten zien. De interessante vraag is of Bernanke in de pas van Greenspan gaat lopen, of zal laten zien dat hij wel uit het juiste hout is gesneden door inflatiebestrijding te laten prefereren boven economische groei. Natuurlijk bestaat de FED niet alleen uit Bernanke, en hebben meer mensen wat te zeggen over het Amerikaanse monetaire maar er geldt uiteindelijk maar 1 wet in de Verenigde Staten: de baas beslist. Oftewel het is Bernanke die het laatste woord heeft over het te voeren Amerikaanse monetaire beleid. Ik ben erg benieuwd wat hij de komende maanden te zeggen heeft.