Europa aan de vooravond van een nieuwe kredietcrisis?

Vandaag werd bekend dat bijna in geheel Europa de productie was gekrompen. Een paar landen waaronder Nederland en Duitsland wisten nog een positief cijfer er uit te persen, maar de meeste landen zagen krimp.

De schuldencrisis was al amper op te lossen met een gezonde economische groei, nu dreigt er ook nog eens economische krimp. Het is niet onlogisch dat het gebeurt. Griekenland is daarvoor eigenlijk wel een prachtig bewijs. De Griekse overheid heeft inmiddels het tekort teruggebracht met 5% en de economie krimpt ook met 5%. Oftewel kort door de bocht, de Griekse economie is een fata morgana die gebouwd is op schulden en overheidsuitgaven. En daar ligt het grootste pijnpunt. Ga je de uitgaven saneren stort de hele economie in. Er is bijna geen Griek die iets produceert wat de Grieken zelf wil hebben of aan het buitenland kan verkopen. Een duivels dilemma. Jarenlang aan het infuus liggen van de Europese Unie heeft Griekenland nog minder competitief gemaakt dan het al was en nu betalen de Grieken daarvoor de rekening.

Het is echter geen Grieks probleem maar een Europees probleem. Gegeven onze kostenstructuur (een veel te dure overheid, of liever gezegd een te duur social stelsel)kunnen de meeste Europese bedrijven slecht concurreren op de wereldmarkt. Het is dat we nog veel kapitaalgoederen maken die niet gemakkelijk zijn na te maken, anders was het probleem nog veel groter geweest. In ieder geval de rest van de wereld zit niet te wachten op Europese producten en om dit probleem te verdoezelen, hebben we ons massaal in de schulden gestoken om "banen" te creeren. En jawel het werkt zolang het werkt. Nu is de dag gekomen dat de rekening wordt gepresenteerd.

En wat blijkt we kunnen die niet betalen! Dus dient er te worden bezuinigd waardoor de basis wegvalt van de service economie die juist gebouwd was op dat de tekorten werden gedekt door het opbouwen van schulden.

Oftewel we hebben zogenaamd economische groei en banen gecreerd maar het is in feite een illusie. Daarmee lijkt de oplossing voor de Europese schuldencrisis ver weg. Met inmiddels 5 Europese landen die de kritische grens van 90% van het BNP hebben gepasseerd en andere landen die er qua overheidsschulden beter voorstaan maar veel meer private schulden hebben (Spanje en onder andere Nederland) is de nood aan de man.

Toch lijkt ondanks de volatiliteit op de financiele markten de noodzaak van bezuinigingen niet bij iedereen doorgedrongen. De laatste Franse begroting was er eentje die nu niet uitblonk in ingrijpende maatregelen. Je vraagt je wel eens af welke overheid zijn verantwoordelijkheid wil nemen. Als je alle scenario's langsloopt, kom je telkens weer dat 1 scenario werkt, namelijk geld bij drukken.

In die context wil ik graag nog twee opmerkingen plaatsen. Gegeven alle problemen in de Europese Unie, vraag je je werkelijk af waarom de Europese Centrale Bank over gegaan is tot het verhogen van de rente. Hoeveel makkelijker was het voor Europa geweest als de euro nu was afgedaald tot een wisselkoers van 1.2 ipv de 1.42.

Daarnaast lijkt het er op dat de Chinezen inmiddels bereid zijn om de yuan vrij te laten zweven. Echter het lijkt er op dat ze daaraan hervorming van de huidige SDR's hebben gekoppeld. Dan is het ook begrijpelijk waarom er wel veel lawaai wordt gemaakt, maar het weinig wordt gedaan. Met het werkelijk vrijlaten van de Chinese munt hebben met name de Amerikanen veel te verliezen. Overigens als de opvolger van de SDR werkelijk de reservemunt gaat worden, dan zou het me niet verbazen als leningen aan landen in problemen ook in deze munt moeten worden afgerekend.

Nu kunnen we altijd nog geld bijdrukken, maar dan komt die optie ook te vervallen.