Is de ECB wel onafhankelijk?

Dit voorjaar werd ik volledig verrast door een ECB die hun rentetarieven ging verhogen. Terwijl 3 landen al in de problemen waren, Spanje er ook al niet lekker voor stond, besloot Trichet dapper de rente te verhogen. De boodschap: wij van de ECB hebben als enige taak om inflatie te bestrijden. Dat is wat we doen en dat is waarom we nu onze rentetarieven verhogen. Onze politieke leiders moeten de schuldencrisis maar oplossen.

Naar letter van de wet een prima uitgangspunt, maar in tijd waarin politieke game theorie belangrijker is geworden dan de klassieke economische theorieën, lijkt dat de heren aan de ECB tafel de plank vreselijk mis te hebben geslagen. De ECB koos liever voor de interne problemen te vergroten dan het gevecht aan te gaan met de andere spelers die rol spelen in het schaakspel van de economische wereld (lees VS, China, etc). Waar Berlusconi van de zomer al riep van het onze schuld, maar jullie probleem, liet de ECB dat achterwege. In plaats van de rest van wereld hun bijdrage te laten betalen, door de rente ongewijzigd te laten, of zelfs te verlagen, koos de ECB voor het tegenovergestelde.

Het resultaat is bekend, de Europese economieën vallen in sneltreinvaart terug in een recessie. Het ergste van alles is dat de ECB het eenmaal ingezette monetair beleid niet snel kon wijzigen op straffe dat ze hun geloofwaardigheid zouden verliezen. Toch als ze nu in september/oktober/november weer de rente gaan verlagen, vraag je je af in hoeverre je dit bestuur nog serieus kan nemen. Zij hadden toch moeten weten dat een stijging van de euro met 10% tov de dollar, dat terwijl de euro terug moest naar 1.2 dollar/euro Italië fataal zou worden. Met 1.2 had Italië toch heel wat gemakkelijker de benodigde economische groei kunnen realiseren. Dat China een groot handelsblok vormt met de VS (vanwege de koppeling van de yuan aan de dollar) en gezamenlijk dus nog altijd tot prachtige groeicijfers komen, hoe raar is het dan dat de euro apprecieert in plaats van daalt in waarde? Waar zijn de nieuwe generatie politieke economen die China specialist zijn en begrijpen wat de tekst "follow the leader" betekent? Draghi lijkt wel de politieke economie te begrijpen, maar als Italiaan kan je hem toch zeker niet onafhankelijk noemen.

Daarnaast valt nog op te merken dat de ECB nu ook buiten zijn boekje gaat door Spaanse en Italiaanse staatsobligaties te kopen.

Het antwoord is dan ook gauw gegeven: op de vraag wat is erger, het loslaten van 0-2% inflatietarget of via de achterdeur slecht gedrag belonen?

De ECB lijkt allesbehalve onafhankelijk. Het vasthouden aan hun mandaat in deze bijzondere tijd dat 2 miljard mensen aan onze economische wereld worden toegevoegd is een slechte keuze. Daarmee doet de ECB zich zelf te kort.

In zoverre valt er wel wat te zeggen voor het pleidooi van Bolkestein, landen die niet solvabel zijn en niet liquide moeten uit de euro gegooid worden.

Vandaag hield iemand in de FT een pleidooi voor een "loose" Europees fiscaal beleid. Onder het mom van Europa staat er als geheel beter voor als VS, Japan of de UK, moeten de schulden verder opgevijzeld worden. Een onlogisch pleidooi, waar lagere rentes met lagere overheidsuitgaven juist het bedrijfsleven de kans geeft om weer te investeren. Het probleem is in Europa niet dat de overheden te weinig doen, maar juist teveel. Keynesiaanse pleidooien moeten worden verboden. Meestal schrijft Munchau zinnige dingen, maar deze analyse verdient een correctie.