28 March 2004

Arbeidsarbitrage.

Het is interessant om te zien hoe de hedendaagse wereldeconomie in grote lijnen voldoet aan de economische wetten. Wat mij ook intrigeert is het feit dat in het schaakspel van economische politiek wordt gedaan alsof een economie maakbaar is. Het probleem zoals ik al eerder heb aangestipt is dat de Chinese Draak ontwaakt. Heel in kort komt het er op neer dat een miljard mensen met een salaris van nul bereid zijn om werk te verrichten tegen een tiende van de prijs waarvoor in de hoge loon landen (Westerse landen) dat werk wordt verricht. Zet je dat uit in een grafiek kan dat probleem op lange termijn maar op twee manieren worden opgelost: Zij (de Chinezen) gaan veel meer verdienen, of wij gaan veel minder verdienen. U begrijpt het al: ergens moet dit tot in uitdrukking worden gebracht. Jawel, omdat er een grote groep consumenten veel meer gaat verdienen, zal de vraag stijgen naar schaarse goederen en zal de prijs omhoog gaan. Wat zijn nu dan de schaarse goederen? Grondstoffen, land, fossiele brandstoffen, uiteindelijk is daar een beperkte hoeveelheid van aanwezig en deze zijn de afgelopen jaren fors in prijs gestegen. Niet allemaal evenveel natuurlijk, dat is meer afhankelijk van de vraag en aanbod curves van de verschillende goederen, maar in grote lijn zijn alle prijzen van deze schaarse goederen gestegen. Oftewel de economische wetten doen hun werk.

Nu het schaakspel. China en ook andere Aziatische landen hebben de afgelopen jaren hun economische concurrentiepositie enorm verbeterd. Gevolg is dat ze een overschot op de betalingsbalans hebben, de wisselkoers omhoog zou moeten gaan en uiteindelijk het extra voordeel wordt weg gearbitereerd. China heeft daarentegen juist veel banen nodig en een wisselkoers stijging dempt de banencreatie. Dus China houdt de wisselkoers gewoon gefixeerd aan de dollar.

Consequentie is dat Amerikanen, Japanners en Europeanen moord en brand schreeuwen: Chinezen hebben een oneerlijk concurrentie voordeel. Door de te lage wisselkoers, stijgt echter de deviezenvoorraad in een rap tempo en daar komt de tegenzet van de Amerikanen (en in hun kielzog alle anderen Westerse economieen) die verlagen hun rente. De opbrengst op Amerikaanse schulden is minimaal en door een lage rente zal er inflatie ontstaan waaronder crediteuren het meeste lijden.

Het bijzondere is dat de VS hun economie de afgelopen twee jaar behoorlijk hebben opgepompt en de Europeanen daar niet in geslaagd zijn. De money machine draait op volle toeren in de VS. De Amerikanen doen alsof de structurele problemen waarmee het land kampt niet bestaan. Toch blijf ik een groot skepticus van het lage rente beleid. Natuurlijk neemt het de pijn weg van de recessie, maar lijkt toch meer op symptoon bestrijding en minder op een oplossing voor de problemen waarmee de Westerse economieen kampen.

Heel in het kort lijkt het er op dat het spel veel verliezers zal kennen, en dat de meest logische uitkomst een forse inflatie is die daarna wordt opgevolgd door een deflatoire periode. Momenteel zijn de prijzen van grondstoffen, agrarische producten en fossiele brandstoffen zo enorm in prijs gestegen dat er geen andere mogelijkheid op zit dat er inflatie zit aan te komen. De vraag is dan gaat de rente omhoog? Of laten we het inflatiespook aanwoekeren tot een enorm gezwel of gaat meteen het mes erin. Gezien het schaakspel, lijkt het dat eerst het gezwel de komende 10 jaar gaat groeien.

No comments: