Stand van zaken.

De afgelopen maand was het meer van het zelfde. Het goede nieuws is dat de wereldeconomie nog steeds een robuste groei vertoond. De Europese economie kwakkelt, de Amerikaanse economie vertoont natuurlijk nog steeds een gezonde groei, maar de achterliggende trend vind ik nog steeds niet indrukwekkend. Ondertussen marcheren de Chinezen voorwaarts met in hun kielzog de Indiers die chaotisch en slim pogen hun eigen mars route uit te zetten, maar daarbij meer moeten manouvreren in de democratie waarin ze zich begeven. Het is de kwaal van de democratie vrees ik. We hebben 10 jaar van ellende nodig voordat er voldoende draagkracht is gevonden voor noodzakelijke veranderingen.

Dat een democratische systeem uiteindelijk superieur is aan alle andere geordenende systemen, daarvan blijf ik overtuigd, maar helaas is het geen efficient systeem. Kiezers worden aangetrokken door geld en er is altijd wel iemand die opstaat om het ze te geven. Wanneer er een grote groep kiezers eenmaal aan het infuus hangt, dan zullen ze alles doen er voor te zorgen dat ze niet zullen worden afgesneden van het infuus. Zolang de koek maar groter wordt is er niets aan de hand, de extraatjes kunnen worden gesneden uit de grotere koek, maar zodra deze koek krimpt of amper groeit, dan komen de zwaktes van de democratische koek in zicht. In zoverre is Calfornia een interessante test case. Diverse gemeenten en de staat zelf worden geconfronteerd met grote tekorten. De vraag die opdoemt is natuurlijk is Arnie in staat om de problemen op te lossen, of groeien deze Arnie ook boven het hoofd?

Als ik even terug kijk in het verleden, blijken mijn voorspellingen dat China voorlopig hun positie niet gaan opgeven en Greenspan de rente verder gaat verhogen correct te zijn. China maakt geen haast, terwijl de financiele markten op verdere renteverhogingen van Greenspan rekenen. Daarnaast vertonen commodity prijzen een verrassend kracht. De olieprijs blijft significant hoger dan op basis van vraag en aanbod in de VS zou worden verwacht. Er kan niet anders geconcludeerd worden dan dat de toekomstige vraag significant hoger zal zijn dan het toekomstige aanbod. Terwijl ik slechts een beperkte hoeveelheid kennis tot mij heb genomen met betrekkingen tot de vraag aanbod verhoudingen, kan ik dus alleen maar concluderen dat er grote partijen zijn die op basis van gedetailleerde research tot de conclusie zijn gekomen dat het aanbod niet voldoende zal zijn om aan alle vraag te voldoen. En u weet wat dat betekent: snel stijgende prijzen van het onderliggende goed, in deze dus Olie. Zelf wilde ik fors in energie stappen zodra de olieprijs onder de 40 zou zijn gezakt. Maar tot mijn grote verrassing krijg ik de kans niet.

We zitten in de superbull run van de commodities. Deze gaat nog zeker 10 jaar duren, eenmalig doorbroken door een correctie in de Verenigde Staten. De vraag is natuurlijk wanneer? Zelf schat ik 2007 als het kritieke jaar, maar kijkend naar de presidientele cyclus zou je 2009 als het kritieke jaar beschouwen. Echter 2005 en 2006 zijn natuurlijk in deze cyclus ook goede kandidaten. Dat laatste maakt me eigenlijk wel voorzichtig, mede omdat Greenspan natuurlijk ook nog maar een half jaar te gaan heeft en effecten van zijn beleid pas zichtbaar worden 6 maanden later. Gezien het feit dat de 1 tot 3 % renteverhoging niet echt telt, zouden we dus aan het einde van het jaar, begin volgende jaar de werkelijke resultaten moeten gaan zien van de verkrapping. Deze stemt me niet vrolijk. Natuurlijk heeft de commodity cyclus ook een erg positieve uitwerking op de Amerikaanse economie, maar de groei die met name is gedreven door overheidsuitgaven en goedkoop geld kan waarschijnlijk niet alleen gedragen worden door de basis kapitaalgoederen sector wanneer de andere sectoren de broekriem gaan aanhalen. Dat kan een interessante ketting reactie gaan opleveren. Aangezien de Amerikaanse economie nog steeds de motor is achter de wereld economie heeft dat een onmiddellijke impact op andere landen en dan doel ik natuurlijk met name op China. Daar staat inmiddels wel een hulpmotor te pruttelen, maar die in zeker nog niet sterk genoeg om de wereldeconomie aan de praat te houden.

Dat de VS stopt met consumeren staat voor mij vast. De enige onduidelijke variabele is het monetaire beleid van de VS. Zal de FED opnieuw met renteverlagingen komen om de economische groei op peil te houden, of zal de FED door het hogere niveau van inflatie een afwachtende houding in nemen en een lage economische groei of een negatieve economische groei voor lief nemen. Gezien de historie is de meest logische conclusie dat ze de rente gewoon weer gaan verlagen. Greenspan heeft daar een patent op in ieder geval. Alleen zijn voorganger voerde een conservatief monetair beleid en die zat er ook niet erg lang. Greenspan heeft 20 jaar volgemaakt. U raadt het al Greenspan heeft de Verenigde Staten aan het infuus gekregen en is daar rijkelijk voor beloond. Mijn aanname is dat hij de toevoer gaat afsluiten, maar het is onduidelijk wat zijn opvolger zal doen. Een slimme man dat zeker die Bernanke. Maar ik kan me niet onttrekken aan het feit dat hij in het begin van zijn carriere niet zal kiezen voor een strak monetair beleid, alhoewel je het nooit weet, misschien is het een wolf. Daarnaast heb je natuurlijk een panel van economen die hem helpen. In ieder geval het blijft koffiedik kijken, maar dat de Fed opnieuw zich zal bedienen van een expansief monetair beleid om de economie op gang te houden is mijn inziens verre van zeker. Daarmee komt een wereldwijde recessie dichtbij en dalende aandelenkoersen zouden daarvan toch het gevolg moeten zijn.