De Spaanse economie in crisis

De Spaanse economie in crisis

Spanje heeft het de laatste weken zwaar te verduren gehad. Na de LTRO opleving verliezen steeds meer beleggers weer  het vertrouwen in Spanje.  Terug kijkend in de tijd kan gesteld worden dat het publiekelijk openbaar maken dat het tekort van de Spaanse overheid in 2012 niet 4,4% zou worden maar 5,8% een grote blunder is geweest die het fragiele evenwicht behoorlijk heeft verstoord. 

Het probleem in Spanje is een vastgoed crisis die de Spaanse economie geheel tot stilstand heeft gebracht. Vervolgens een linkse regering die met Keynesiaans beleid de benodigde maatregelen teveel heeft uitgesteld en nu  is het inmiddels 5 voor 12 voor de Spanjaarden.

Als je naar de winst en verliesrekening van de Spaanse economie kijkt, dan lijkt Spanje er best nog wel goed voor te staan. De export is behoorlijk gegroeid en de tekorten vallen relatief ook best mee. Spanje heeft echter een paar problemen die de oorzaak er van zijn dat beleggers Spaans overheidspapier toch als toxic beschouwen. Spanje heeft namelijk een balans probleem.

Het probleem is dat de huizenprijs zo fors onder druk komen te staan dat banken hun onderpand voor hun uitstaande hypotheekleningen als sneeuw voor de zon zien verdwijnen. Dat zien de banken natuurlijk niet alleen, maar ook hun investeerders. Oftewel niemand die nog wil investeren in Spaanse banken. De huizenvoorraad in Spanje is nog zo groot, de prijzen relatief nog zo hoog dat de prijsdalingen nog lang niet voorbij zijn. Met dat gegeven zou het zo maar kunnen dat praktisch bijna de hele Spaanse banksector niet meer solvabel is (ik las ergens dat alleen Santander de dans ontspringt). 

Oftewel de Spaanse banksector moet worden geherkapitaliseerd. Je zou banken ook failliet kunnen laten gaan, maar ja met een Lehmannetje verdwijnt het laatste restje vertrouwen en dat werkt dus ook niet. En omdat Spanje een tekort op de betalingsbalans heeft moeten er dus buitenlanders telkens met geld over de brug komen om de Spaanse banken te versterken. Aangezien de markt waarschijnlijk de vingers er niet meer aan wil branden, moet dat geld via de Spaanse overheid naar binnen worden gebracht en zie daar het probleem: De Spaanse overheid heeft zelf al een 6% tekort en daarbovenop moeten ze geld lenen om hun banken een lifeline te geven. Met een werkelijke schuld die de 100% van Spaanse BNP benadert, is het duidelijk waarom de internationale beleggers met hun voeten stemmen. 

Als je ook nog even meeneemt dat Spanje last heeft van droogte (klimaatverandering heet dat), de economie nog wat moet krimpen vanwege dalende overheidsuitgaven en het is helemaal duidelijk waarom de Spanjaarden in de problemen zijn. 

Wat kunnen ze doen op het probleem op te lossen. Mijn inziens valt er maar 1 ding te doen. Zo snel mogelijk de arbeidsmarkt liberaliseren,  het andere probleem: tekorten bij de regios zo snel mogelijk te verlagen door bijvoorbeeld mensen te laten betalen voor de gezondheidszorg. 

Als wij de euro handhaven (hetgeen ik wel verwacht), dan moeten de goodies bij landen zoals Spanje worden wegbezuinigd. Als je ziet hoe slecht westerse overheden kunnen bezuinigen dan ben ik benieuwd welke konijn Draghi deze keer uit zijn hoed gaat toveren. 

Overigens het goede nieuws van vandaag was dat de Eurozone een overschot op de handelsbalans realiseerde. En dus er slechts sprake van interne onevenwichtigheden en niet met de rest van de wereld. Dat is misschien wel de reden dat de euro zo hardnekkig hoog blijft. Alhoewel de meeste democratisch gekozen overheden pas echt serieus aan de slag gaan met het gezond maken van de overheidshuishouding, beperkt de sanering van veel overheidsuitgaven de toekomstige problemen. Dat waar bijvoorbeeld de VS en Japan vrolijk door gaan met uitgeven van geld.